Haydi abbas, vakit tamam;
Akşam diyordun işte oldu akşam.
Kur bakalım çilingir soframızı;
Dinsin artık bu kalp ağrısı.
şu ağacın gölgesinde olsun;
Tam kenarında havuzun.
Aya haber sal çıksın bu gece;
Görünsün şöyle gönlümce.
Bas kırbacı sihirli seccadeye,
Göster hükmettiğini mesafeye
Ve zamana.
Katıp tozu dumana,
Var git,
Böyle ferman etti cahit,
AI getir ilk sevgiliyi Beşiktaş'tan;
Yaşamak istiyorum gençliğimi yeni baştan.

CahitSıtkıTARANCI

Bir hafta daha geçmiş, bakın yine birlikteyiz sevgili okurlarım diye başlayabilirdim; ya da bir ay daha sona erdi, Aralık bitti, Ocak ayına başladık, yeni ayınız hayırlı olsun mu demeliydim? Alın size basmakalıp bir yeni yıl geyiği: Bu satırların yazarı, 2004 yılının son yazısını gazetedeki 2005 yılının ilk yazısı olarak yazmaktadır, zira yazısını önceden teslim etmek zorundadır... Size ne değil mi? Ama artık denmiştir ve kayda geçirilmiştir..

Uzakdoğu’da yüzyılın felaketi. AB sendromu. Kar kış, kıyamet, gri gökyüzü... Gerçi yaşadığım Mersin’de hava, nazar değmesin, çoğunlukla güneşli ama, siz diğer gariban okurlarım için üzülmek durumundayım. Boş verin kasveti filan şimdi..

Şöyle bir oturduğunuz yerde geriye kaykılın; gerinin ve parmaklarınızı çıtlatın. Sonra Orhan Veli’nin “Pireli Şiir”ini terennüm edin... Bilmiyor musunuz? Buyurun okuyun: “Bu ne acaip bilmece? Ne gündüz biter ne gece. Kime söyleriz derdimizi; ne hekim anlar ne hoca. Kimi işinde gücünde, kiminin donu yok kıçında. Ağız var, burun var, kulak var; ama hepsi başka biçimde. Kimi peygambere inanır; kimi saat köstek donanır; kimi katip olur, yazı yazar; kimi sokaklarda dilenir. Kimi kılıç takar böğrüne; kimi uyar dünya seyrine; karı hesabına geceleri, gündüzleri baba hayrına. Bu düzen böyle mi gidecek? Pireler filleri yutacak; yedi nüfuslu haneye üç buçuk tayın yetecek? Karışık bir iş vesselam. Deli dolu yazar kalem. Yazdığı da ne? Bir sürü ipe sapa gelmez kelam.”

Tavsiye ederim, bu şiirden sonra parmaklarınızı bir kez daha çıtlatın. Belki şunu da bilmezsiniz: Aslında çıtlayan eklemler değilmiş, eklem boşluklarındaki yağ içinde hava kesecikleri oluşurmuş, eklem yerleri büküldükçe bu kesecikler patlarmış. Yani aslında çıtlama değil PATLAMA demek gerekirmiş.. Bunu bilince, çevremizde bizce çıtlama kabilinden küçük işlerin, hakikatte birer patlama olduğunu da anlayabiliriz. Ya da başkalarına çıtlatmayınca, yani içimizi döküp dertleşmedikçe, kendi iç dünyamızdaki patlamalardan da kimsenin haberi olmayacağını biliriz. İşte böyle çatlamalar, patlamalar arasında debelenip dururuz. Adına yaşamak dedikleri bir hadisede...

Neşeli başlayıp yine mi karamsarlığa saplandık? O zaman fukaranın ekmeğinden yemeli; yani “umut”tan... Okumuş yazmış kesim bunun devasa boyutundaki tarifine umut demez, “ütopya” filan der... Nasrettin Hoca da adı üstünde, okumuş yazmış adam, bana kalırsa vakti zamanında böyle demişti. Gelin size Nasrettin Hoca’nın başından geçen bir olayın perde arkasını anlatayım: Hoca bir gün Akşehir Gölünün kenarında yoğurt yemiş, karnını doyurmuş, sonra da gölde yoğurt kabını ve kaşığını yıkıyormuş. Tam o sırada oradan geçen bir akıldane Hoca’ya ne yaptığını sormuş. Fesupanallah! Hoca kabını kaşığını yıkadığını gördüğü halde ne yaptığını soran adama şimdi hangi anlamlı cevabı versin ki.. Saçma soruya elbet saçma cevap verilir: “Görmüyor musun? Göle maya çalıyorum be kardeşim!” demiş. Adamın ezberi bozulmuş elbette, “Aman Hocam, göl hiç maya tutar mı?” diye saçmalamaya devam etmiş. Hoca da “ya tutarsa!” demiş.. Der elbette... Başka ne desin ki?

Kıssadan hisse çıkarıp bununla yaptıkları ve söyledikleri bir türlü doğru anlaşılamayan solcuların hal-i pür melalinin anlatıldığı sonucuna varmasanız iyi edersiniz. Ancak ne etsek, ne desek yine de şu devranda hakikaten göle maya çalmak gibi algılanmıyor mu? Misal, Birgün gazetesine bile bu gözle bakılmıyor mu? Göle çalınan maya bir tutsa! Arzularımız, şimdi saçma ve beyhude gibi görünen ütopyalarımız, saçmalamak korkusuyla bastırılmasa, yani biz güzelliklerin mayasını elimizden bırakmasak, fena mı olur? Ütopya nedir ki? Göle maya çalmaktır ya da gölden maya çaldırmamaktır; ama kesinlikle mayadan çalanlara çırpanlara itiraz ederek yaşamaktır.

Söz yoğurttan açılmışken; ayrandan söz etmemek ayıp olur. İki fare ayran küpüne düşmüş, farelerden biri “tamam” demiş, “ölüp gideceğim, kurtulmak imkansız!” Pes etmiş ve küpün dibinde boğulmuş kalmış... Diğeri “hayır” demiş, “mutlaka kurtulacağım!” Ve devam etmiş çırpınmaya, debelenmeye... Ayranın içinde debelendikçe haliyle bir yağ topağı oluşmuş ve bizim devrimci fare yağ topağına tutunarak küpün ağzına gelmiş ve kurtulmuş... Merak etmeyin, gün gelecek, devran dönecek. Orhan Veli’nin emekçi pireleri de savaşmasını öğrenince, kapitalizmin kuduz itlerini canından bezdirecek...

Bu vesileyle, bütün pirelerin yeni yılını kutlarım.


Melih Pekdemir 03/01/05